Programma
Boeiend, omvangrijk en dynamisch
We wensen u een mooie SunChain!
09.30 uur – Dagstart
09.55 uur – Subsessie ronde 1
Sprekers
Albert Polman, AMOLF (moderator); Marc Koetse , TNO
Mass-customization a manufacturing method for integrated solar
Door PV te integreren in de gebouwde omgeving is het mogelijk de schaalgrote te realiseren die de energie transitie vraagt, zonder dat het een grote impact heeft op de beschikbare ruimte in een dichtbevolkt land als Nederland. Daarnaast is er de wens deze schaalgrote te realiseren zonder daarbij afhankelijk te zijn van grote industriële mogendheden zoals China (industrie terug naar Europa/NL).
Mass customization biedt de mogelijkheid om met behulp van massafabricage methoden op maat PV-halffabricaten te produceren die als een functionaliteit aan prefab bouwproducten, zoals gevelpanelen of dakelementen kunnen worden toegevoegd. De aard van deze manier van werken maakt dat productie dicht bij de klant een belangrijk voordeel biedt.
In deze bijdrage presenteren we het mass customization concept en schetsen de rol daarvan in het realiseren van geïntegreerde PV toepassingen. We laten zien hoe TNO het concept ontwikkelt en welke uitdagingen we daarbij tegenkomen. Tenslotte bespreken we een aantal voorbeelden van PV geïntegreerde producten.
Interessant voor:
maakindustrie; equipment; kennisstector
Spreker
Kay Cesar, TNO
Maak kennis met Kay in deze video
Inhoud lezing
De overheid heeft een flinke rem gezet op de ontwikkeling van monofunctionele zonneparken op landbouwgrond. Hierdoor is er een enorme aandacht voor Agri-PV ontstaan in Nederland. Echter is er op dit moment nog geen gedragen definitie van wat wel en wat niet onder deze definitie valt. Het Nationaal Consortium Zon in Landschap organiseert twee sessies om de ontwikkeling hiervan te ondersteunen. In deze eerste sessie delen de overheid, de WUR en TNO wat het gewenste kader hiervoor is. Er wordt ingegaan welke waarden belangrijk zijn in Nederland, hoe andere landen de definitie hebben ingevuld, in welke mate de leringen al daar overdraagbaar zijn op de Nederlandse situatie en welke technische oplossingen relevant. In deze sessie is alle ruimte voor vragen en discussie met de sprekers en het publiek. Dus deel je opvattingen in deze sessie en beïnvloed hoe wij in Nederland Agri-PV invullen!
Meld je ook aan voor de tweede sessie (2F) Agri-PV en de insteek van de brancheorganisaties LTO-Nederland en Holland Solar.
Doelgroep
Alle organisaties die een rol spelen in de realisatie van zonneparken op land. Projectontwikkelaars, installateurs, ontwerp bureaus, gemeenten, provincies, financiers van zonneparken en kennis instellingen.
Programma en sprekers:
- Introductie door sessie voorzitter – Kay Cesar, vz. Nationaal Consortium Zon in Landschap
- Perspectief overheid op Agri-PV
EZK/LNV/TKI-UE - Overzicht Agri-PV regels ander landen en kader voor definitie, Onderzoeker WUR
- Techniek en potentie meervoudig landgebruik
Bas van Aken, onderzoeker TNO - Paneldiscussie definitie AgriPV – Hierbij sluiten ook Holland Solar en LTO-NL aan
Spreker
Chiel van Heerwaarden, WUR
Inhoud lezing
In deze lezing krijgt u een introductie in wolkenvorming en hoe wij deze kennis gebruiken om zo goed mogelijk inkomende zonnestraling en de variabiliteit daarin te voorspellen. We zullen afsluiten met een inkijkje wat we kunnen verwachten van de weermodellen van de toekomst. Deze lezing heeft als doel een startcursus te zijn en vereist daarom weinig voorkennis.
Spreker
Jonathan Schoenmaker
Inhoud lezing
In deze sessie neem ik je mee in de afgelopen 2 jaar van AI ontwikkelingen, verder blik ik samen met jullie vooruit naar wat dit betekent voor de toekomst zowel binnen de samenleving als voor de energiesector.
Spreker
Christa de Ruyter, PVB Nederland
Inhoud lezing
Voor ondernemers is een stroomaansluiting een basisbehoefte. Ze hebben behoefte aan een energieaansluiting die de bedrijfsvoering faciliteert. En daarvoor stabiel en betrouwbaar is op het moment dat dat nodig is. En deze wens staat onder druk vanwege de capaciteitsproblemen bij de netbeheerder. Wat kan nog wel? En welke rol kunnen aanbieders hierbij vervullen? Met deze vragen gaan we aan de slag in deze interactieve sessie.
Wil je zitten en luisteren naar bekende verhalen, kom dan niet naar deze sessie. Want in deze sessie blijf je staan en ga je actief aan de slag. Wij zetten met jou Solar Assetmanagement letterlijk op de kaart. Dit doen wij als onderdeel van een project voor TKI Urban Energy, die ons gevraagd heeft de kansen van Solar Assetmanagement in beeld te brengen. In deze workshop onderzoeken wij samen de toekomstige rol van assetmanagement in de energietransitie. Nieuwsgierig, ben erbij en geef jezelf een energy-boost in de energietransitie.
Doelgroep
- De gehele solarbranche
- Eigenaren van zonnestroomsystemen
- Solar Assetmanagers
- Energieke en creatieve mensen die durven
11.05 uur – Subsessie ronde 2
Zijn we klaar voor PV panelen recycling & circulariteit
De wereldwijde uitrol van fotovoltaïsche zonne-energie blijft jaar na jaar nieuwe records vestigen en in veel scenario’s worden mijlpalen eerder bereikt dan verwacht. Een belangrijke mijlpaal in 2022 was 1 TWp wereldwijd geïnstalleerde PV-capaciteit. Eén van de gevolgen van deze bemoedigende groei is dat er een steeds dringender noodzaak is om levensvatbare recyclingsystemen voor deze installaties te implementeren om een afvalprobleem in de toekomst te voorkomen. Nog beter is het om in plaats daarvan te streven naar een hoog niveau van duurzaamheid in de hele waardeketen, inclusief het einde van de levensduur van PV-panelen. Om verschillende redenen is PV-recycling een behoorlijke uitdaging. Dit speelt vooral wanneer het doel is om zeer zuivere materialen terug te winnen voor circulaire of andere hoogwaardige toepassingen. Eén van de problemen is een gebrek aan investeringen in adequate PV recycling vanwege de huidige lage volumes PV-afval en de kritieke balans tussen kosten en opbrengsten van recyclingprocessen.
We hebben 4 presentatoren in de sessie die in korte pitches zullen ingaan op de complexiteit van circulariteit:
- Atse zal ons aan hand van een ‘gap analyse’ uitleggen wat de verschillen in productiekosten zijn tussen PV panelen geproduceerd in Azië en de EU. Hij belicht hoe circulariteit kan helpen om de kostenkloof te verkleinen.
- Frank’s presentatie richt zich op het hergebruikpotentieel van kritieke grondstoffen voor PV-panelen, levenscyclusanalyse, kosten en CO2-voetafdrukaspecten.
- Martin neemt ons mee in ‘Design for recycling’ met nieuwe PV-materialen, residu-vrije toegang tot zonnecellen en silicium zonnecel recycling aspecten.
Sprekers
- Moderatoren:
- Martin Späth, TNO
- Tatiana Kozlova ,Shell Energy
- Sprekers:
- Atse Louwen, EURAC
- Frank Lenzmann ,TNO
- Martin Späth ,TNO
Spreker
Sara Golroodbari, UU
European Technology and Innovation Platforms (ETIPs)
Inhoud volgt
Spreker
Yorick Boshuizen, Enexis
Inhoud lezing
In de sessie blikken we kort terug op het ontstaan van netcongestie en zullen we diep in gaan op de (on)mogelijkheden die deze Nieuwe Realiteit met zich mee brengt. We richten ons op het eerlijke verhaal, transparantie en vooral perspectief.
Sprekers
Soe van Dijk, Topsector Energie; Frank Ruesdisueli, Secura
Inhoud lezing
Hernieuwbare energie, en met name zonne-energie, is een zeer belangrijk onderdeel van de energietransitie in Nederland. Dit jaar hebben we 3 miljoen operationele zonne-installaties in Nederland bereikt, variërend van residentiële installaties met een paar panelen tot grote zonneparken met een productiecapaciteit van 50 MWp of meer. Gezien het belang van het elektriciteitsnet als onderdeel van de nationale kritieke infrastructuur, is het belangrijk om de cybersecurity van deze (grotendeels particulier eigendom) energie producerende, vaak met internet verbonden installaties te waarborgen. Wat zou er gebeuren met de stabiliteit van het net als de gecombineerde kracht van duizenden installaties zou worden gehackt en tegen ons zou worden gebruikt? In 2023 voerde TNO voor de Topsector Energie en RVO een eerste, brede inventarisatie uit om te verkennen welke behoeften er bestaan in de zonne-energiesector met betrekking tot het versterken van cyberweerbaarheid, en hoe samenwerking kan worden gestructureerd (zie hier het eindadvies). Een van de aanbevelingen van dat rapport was om een diepgaand onderzoek uit te voeren naar de cyberrisico’s van de zonne-installaties in Nederland en hun toeleveringsketen. In 2024 is dit onderzoek uitgevoerd door Secura, Topsector Energie, RVO. Inbreng van diverse spelers in de zonne-energiesector – van netbeheerders tot installateurs en fabrikanten van zonne-omvormers – werd gebruikt om een diepgaand begrip te krijgen van de risico’s en potentiële impact. Het rapport (dat voor SunChain zal worden gepubliceerd) toont aan dat er aanzienlijke risico’s bestaan en dat bepaalde dreigingsactoren zonne-installaties kunnen gebruiken om het elektriciteitsnet aan te vallen. We geven ook concrete aanbevelingen voor het mitigeren van deze risico’s. In deze presentatie zullen Secura en Topsector Energie een samenvatting geven van de bevindingen van dit onderzoek en enkele van de zwakke punten in de toeleveringsketen van zonne-omvormers laten zien. Ze zullen ook verschillende realistische scenario’s presenteren die dreigingsactoren in staat zouden stellen om de stabiliteit van het net te compromitteren of fysieke schade te veroorzaken.
Spreker
Nold Jaeger, Holland Solar
Inhoud lezing
Zonne-energie in uw gemeente, wat is er allemaal mogelijk?
Alles wat je moet weten over grootschalige zonne-energie toepassingen op land. Projecten langs infrastructuur, in combinatie met agrarische productie, als energy hub of als carport. Gezamenlijk bespreken we wat er conceptueel mogelijk is in uw gemeente en wat de voor- en nadelen van elk van de toepassingsvormen van zonne-energie zijn.
“Zonne-energie is bij uitstek de oplossing voor een lokale ruimtelijke uitdaging”
Moderator
Kay Cesar, TNO
Er is een enorme aandacht voor Agri-PV ontstaan in Nederland door de rem op de ontwikkeling van monofunctionele zonneparken. Echter is er op dit moment nog geen gedragen definitie van wat wel en wat niet onder deze definitie valt. In de laatste van twee sessies over dit onderwerp, organiseert Het Nationaal Consortium Zon in Landschap de discussie tussen de brancheorganisaties Holland Solar en LTO- Nederland over een geschikte invulling van Agri-PV in Nederland. Verder zal in een paneldiscussie samen met de overheid WUR en TNO over de verschillende standpunten worden gediscussieerd samen met het publiek. Dus deel je opvattingen in deze sessie en beïnvloed hoe wij in Nederland Agri-PV invullen! Meld je ook voor de eerste sessie -1B- aan:
Agri-PV: Wat is het publieke belang?
Doelgroep
Alle organisaties die een rol spelen in de realisatie van zonneparken op land. Projectontwikkelaars, installateurs, ontwerp bureaus, gemeenten, provincies, financiers van zonneparken en kennis instellingen.
Programma
- Introductie door sessie voorzitter
Kay Cesar vz. Nationaal Consortium Zon in Landschap - Perspectief en belang LTO-NL
Erwin Haveman - Perspectief en belang Holland Solar
Floor Maasen - Paneldiscussie definitie AgriPV met o.a. de overheid, WUR, TNO
- Samenvatting waar is overeenstemming en waar ligt het verschil
12.05 uur – Lunch
13.05 uur – Plenaire sessie
Spreker
Pim Takkenberg, Northwave Cyber Security
Inhoud lezing
Pim deelt tijdens de plenaire sessie het belang van digitale weerbaarheid en ontwikkelingen ook voor de (zonne-) energiesector. In een recent interview waarschuwde Takkenberg voor de groeiende dreiging van staatsgestuurde Chinese cyberspionage, naast de bekende gevaren van ransomware en digitale acties van buiten Europa.. Hij benadrukte het belang voor bedrijven om zich bewust te zijn van deze dreigingen en zich hierop voor te bereiden. Northwave heeft dit jaar zelf ook strategische veranderingen doorgevoerd om beter in te kunnen spelen op deze evoluerende dreigingen.
Sprekers
Rein Westerdijk – CEO van Taylor
Remco Rijn – CEO van ReSi
Dick Heslinga – VP Operations van MCPV
- Micro-omvormers en slimme elektronica voor zonnepanelen (technologie voor veranderende zon/schaduw omstandigheden op zonnepanelen)
- Remco Rijn presenteert het initiatief voor het starten van grootschalige productie van ultra-zuiver poly silicium voor de zonnecellen-, halfgeleiders- en batterij-industrie.
Sprekers
Minne de Jong, TNO
Thomas Berends, Nelen & Schuurmans, TU Delft
Data, zonne-energie en het energiesysteem.
(Minne de Jong)
Bij TNO hou ik me al bijna tien jaar bezig met hoe we de opwek van zonne-energie kunnen inpassen in Nederland. De inpassing in het elektriciteitsnetwerk en het energiesysteem wordt daarin steeds belangrijker. Daarnaast zetten de grote hoeveelheden duurzame energie het verdienmodel voor diezelfde energie soms onder druk. Door slim gebruik te maken van data kunnen we duurzame energie beter inpassen in het energiesysteem, terwijl we verdienmodellen versterken.
Slim Malen, data-driven optimalisaties in de waterwereld
(Thomas Berends)
Waterschappen zijn één van de grootverbruikers van elektriciteit in Nederland voor het zuiveren en verpompen van water. Net als andere overheden hebben zij zich gecommitteerd aan het klimaatakkoord en willen in 2030 energieneutraal zijn. Het concept Slim Malen is een middel om dit te bereiken waarmee bij het aansturen van gemalen naast de waterbeheerdoelen ook rekening kan worden gehouden met extra doelstellingen als energie. Vele waterschappen zetten hier momenteel op in door te sturen op energiebesparing, CO2 besparing en/of kostenbesparing. Bijv. het Hoogheemraadschap van Rijnland dat bijna 100 gemalen iedere dag optimaliseert op verwachtingen van o.a. energie-opwek, neerslag en waterafvoer. Daarmee realiseert het hoogheemraadschap zowel kostenbesparing van 12% en CO2-emissiereductie van 15% over het huidige jaar 2024. Deze use-case wordt verder toegelicht in deze presentatie.
Spreker
Lucas van Cappellen, CE Delft
Inhoud lezing
De congestiekaart van Nederland kleurt rood, maar Nederland wil toch in 2035 een CO2-vrij elektriciteitssysteem. Hoe blijft de businesscase van zon rendabel, hoe ziet de subsidie voor batterijen bij zon-pv eruit en welke oplossingen achter-de-meter voor congestie zijn er?
Spreker
Renée Heller, Hogeschool van Amsterdam
Inhoud lezing
SolarNL = SolarPeople. Wat moet toekomstig personeel kunnen?
Binnen de (zonne)energiesector zijn er veel nieuwe ontwikkelingen: hoger rendementspanelen, circulariteit, power- en datamanagement en bijvoorbeeld optimalisatie bij netcongestie. Ontwerpen, installeren, aansturen en monitoren van PV-installaties is continu in ontwikkeling waarbij data-science en AI een steeds grotere rol spelen voor goede aansluiting op het elektriciteitsnet.
Tegelijkertijd is het in de hele technische sector moeilijk om personeel te vinden. Wat hebben zonne-energiebedrijven extra te bieden en wat hebben zonne-energiebedrijven nodig om goed opgeleid personeel te krijgen? In deze workshop gaan we als hogescholen in gesprek met bedrijven om te kijken hoe we elkaar kunnen helpen om te zorgen dat kennis en skills van studenten en personeel up-to-date zijn. We hebben een korte inleiding op het scholingsprogramma dat SolarNL ontwikkeld voor het HBO en de samenwerking die we in living labs regionaal gaan opzetten. Daarna gaan we met elkaar in gesprek op 4 regiotafels: Noord, Zuid, Oost en West.
Wat hebben zonne-energiebedrijven extra te bieden en wat hebben ze nodig om goed opgeleid personeel te krijgen?
Sprekers
Marloes van Heteren, Solarix
Lourens van Dijk, Soluxa
Tijdens deze workshop krijgen deelnemers inzicht in de meest geavanceerde technieken en toekomstmogelijkheden van Building Integrated PhotoVoltaics (BIPV). Vertegenwoordigers van twee vooraanstaande bedrijven in de BIPV-sector presenteren een best practice voorbeeld dat de nieuwste ontwikkelingen in deze technologie illustreert. Zij bespreken hoe BIPV niet alleen esthetisch aantrekkelijke oplossingen biedt die naadloos integreren met gebouwontwerpen, maar ook hoe deze technologie bijdraagt aan de duurzaamheidsdoelstellingen door zonne-energie te integreren in de bouwelementen zoals daken en gevels. De focus ligt op de veelzijdigheid van BIPV-toepassingen in zowel nieuwe als gerenoveerde gebouwen, en de rol die deze kunnen spelen in de energietransitie naar een duurzamere toekomst. Daarnaast zal er uitvoerig informatie verstrekt worden over het verloop van de projecten en de cruciale rol van de verschillende stakeholders. Er wordt in detail ingegaan op de samenwerking tussen architecten, ingenieurs, bouwbedrijven en overheden om deze innovatieve projecten succesvol te realiseren.
Inhoud
De gemeente Amsterdam en de Buyer Groep Duurzame ZonPV zullen de resultaten van recent marktonderzoek delen waarin de meerprijzen en beschikbaarheid wordt getoond van duurzamere zonnepanelen. Daarnaast wordt de subsidie op duurzame en lichtgewicht zonnepanelen
toegelicht van Amsterdam en andere gemeenten, en de template met inkoopeisen
voor publieke organsiaties.
Spreker
Michiel Mensink en gemeente Amsterdam
15.10 uur – Pauze en netwerken
Sprekers
Rebecca Saive, UT (moderator); Monica Morales-Masis, UT; Eline Hutter, UU
Vapor-Phase Deposition of Metal Halide Perovskites: Opportunities and Challenges
This session will bring together leading researchers in the field to explore the frontiers of solar energy innovation. Our panel will discuss the critical areas where further advancements are needed to push the boundaries of solar efficiency, durability, and cost-effectiveness.
We will address key questions such as: What technological breakthroughs are essential for the future of solar energy? What challenges do we face in bringing these innovations from the lab to large-scale deployment? And how can we overcome the barriers to integrating next-generation technologies into the current energy landscape?
Join us as we engage in a dynamic discussion on the future of photovoltaic technologies, examining the steps necessary to drive the next wave of solar innovation.
Deze sessie is komen te vervallen
Spreker
Rob van Hassel, Airbus
Inhoud lezing
Van wings voor aardobservatie missies zoals EarthCARE en Biomass, tot de zonnepanelen voor NASA’s maanmissie Artemis en die voor ESA’s missie naar Jupiter. Met het ‘off-the-shelf’ zonnepaneelproduct Sparkwing zet Airbus Netherlands in op constellaties van kleine satellieten.
Spreker
Fenneke van de Poll, CE Delft
Inhoud lezing
De opwek van duurzame energie kost ruimte, ruimte die schaars is. Steeds meer partijen willen daarom zonne-energie opwekken binnen de bestaande ruimte: door multifunctioneel ruimtegebruik. Dit is echter een stuk uitdagender dan zonnepanelen op land of daken van woningen. Hoe zit het bijvoorbeeld met de business case en vergunningen?
Tijdens de sessie gaan de deelnemers zelf aan de slag met een concrete casus en delen we de inzichten uit het meest recente onderzoek.
Sprekers
Ruud Derks, IM Efficiency; Lenneke Slooff, TNO
Inhoud lezing
Ruud: Het opwekken van zonne-energie op voertuigen heeft grote voordelen: geen infrastructuur nodig, opgewekt waar nodig, geen laadpalen nodig, range vergroting etcetera… Deze lezing geeft de bestaande initiatieven en producten aan en resultaten van studies en bedrijven met VIPV.
Lenneke: Door middel van model berekeningen zal een inzicht gegeven worden van de mogelijkheden die VIPV biedt in relatie tot het ontlasten van het elektriciteitsnetwerk en het gebruiksgemak door reductie van laadmomenten.
Spreker
Steven Maier- Ministerie van Klimaat en Groene Groei
Inhoud lezing
Offshore solar bevindt zich in een vroeg ontwikkelingsstadium, met verschillende concepten in prototype- en demonstratiefase (TRL 4-5). Deze vorm van energieopwekking werkt hard aan het verlagen van de LCOE, het vergroten van de betrouwbaarheid en het verbeteren van de circulariteit. Cruciale vragen betreffen de technische haalbaarheid, het economisch perspectief en de maatschappelijke acceptatie in zware offshore-omstandigheden zoals de Noordzee. Hoe staat de sector ervoor?
Deze sessie is komen te vervallen
16.55 uur – Napraten onder het genot van een hapje en drankje